Witamina A i jej rola w organizmie
Yesterday is gone. Tomorrow has not yet come. We have only today. Let us begin.
Witamina A uważana jest często za pojedynczy składnik odżywczy, ale tak naprawdę jest to nazwa związków rozpuszczalnych w tłuszczach: retinolu i jego pochodnych oraz ß-karotenu i niektórych innych karotenoidów.
Witamina A jest bardzo ważna dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.
Jaka jest jej rola w organizmie?
Jest niezbędna w procesie prawidłowego widzenia, ma wpływ na wzrost, reguluje przyrost tkanki nabłonkowej i innych komórek naszego organizmu. W badaniach wykazano duże działanie tej witaminy w budowaniu i wzmacnianiu układu odpornościowego. Działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, zapobiega zakażeniom, przyspiesza gojenie się ran. Chroni nabłonek układu oddechowego przed atakiem drobnoustrojów. Znane jest również jej działanie przeciwnowotworowe. Wpływa na płodność i rozwój embrionalny. Pobudza szpik kostny do wytwarzania krwinek czerwonych. To dzięki tej witaminie możemy cieszyć się piękną skórą, mocnymi paznokciami i lśniącymi włosami.
Witaminę A możemy znaleźć w wielu produktach zarówno pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego. W produktach zwierzęcych witamina A występuje pod postacią retinolu i jego pochodnych. Najlepszym jego źródłem są podroby- wątróbka wieprzowa, wołowa i drobiowa, niektóre gatunki ryb np. węgorz, żółtka jajek i mięso. Dla przykładu 50 gramów wątróbki wieprzowej zawiera prawie 6500 μg retinolu, żółtko jednego jaja kurzego około 150 μg. Witaminę te znajdziemy także w produktach mleczarskich- mleku i maśle, maśle klarowanym, serach krowich czy kozich, W produktach roślinnych witamina A występuje jako kartenoidy. Najwięcej ich można znaleźć w marchwi, szpinaku, sałacie, jarmużu, pomidorach, czerwonej papryce, słodkich ziemniakach, dyni, brzoskwiniach, morelach, wiśniach i śliwkach. Retinol (występujący w produktach zwierzęcych) jest w większym stopniu wykorzystywany z pożywienia niż beta-karoten (z produktów roślinnych). Najczęściej wybieranym produktem pod względem suplementacji, zawierającym największą ilość witaminy A jest tran pochodzenia rybiego.
Niestety jak ze wszystkim, możemy mieć do czynienia zarówno z niedoborem jak i przedawkowaniem witaminy A.
Objawy niedoboru witaminy A:
- problemy ze wzrokiem- tzw. kurza ślepota, która objawia się pogorszonym widzeniem nad ranem i wieczorem,
- sucha i zaczerwieniona skóra, szczególnie na ramionach, udach, łokciach i kolanach,
- trądzik
- pogorszenie stanu paznokci- stają się kruche i łamliwe,
- kiepska kondycja włosów- kruchość i łamliwość,
- zespół suchego oka
- łysienie
- upośledzenie układu immunologicznego- zwiększona podatność na infekcje bakteryjne i wirusowe,
- utrudniony rozwój fizyczny
Objawy nadmiaru witaminy A:
- nerwowość, nadpobudliwość
- nudności
- wymioty
- bóle głowy, stawów i mięśni
- powiększenie wątroby i zaburzenia jej funkcji
- zmniejszenie zawartość wapnia w kościach
Co istotne, bardzo ważne jest zwrócenie uwagi na suplementację witaminy A i spożywanie bogatych w nią produktów przez kobiety ciężarne. Nadmiar retinolu u przyszłej mamy może powodować wady wrodzone płodu.
Poziom witaminy A oznaczyć można poprzez badania krwi. Jeśli badania wykażą jej niedobór, należy go uzupełnić, jeśli nadmiar- ograniczyć spożywanie. Najlepiej jednak zasięgnąć konsultacji lekarskiej w celu ustalenia odpowiedniej dawki witaminy i diety.
Z racji faktu, że witamina A bierze udział w syntezie kolagenu jest ona jednym z podstawowych składników kosmetyków. Retinol jest składnikiem kremów przeciwdziałającym starzeniu, poprawiających ogólną kondycję skóry, jak i tych, które pomagają w leczeniu trądziku. Leczenie trądziku retinolem (bądź pochodnymi tego związku) jest jednak długie i trudne. Wymaga konsultacji i stałej opieki lekarza. Efekty są jednak bardzo dobre. Poprawia się wygląd skóry, jej sprężystość, a trądzik znika. Trzeba jednak pamiętać, że długoczasowe stosowanie preparatów z witaminą A powoduje nadmierną wrażliwość skóry na światło. Dlatego wszystko należy stosować z umiarem, a kurację retinoidami powierzyć w ręce specjalistów.
