Przyprawy w kuchni- A,B,C
Yesterday is gone. Tomorrow has not yet come. We have only today. Let us begin.
Przyprawy- niby prosty, znany każdemu temat. Jednak czy aby na pewno? Większość z nas używa na co dzień sól, pieprz i…na tym koniec. Czasem do zupy wpadnie gotowa kostka rosołowa albo maggi. Sztuczne mieszanki przypraw dostępne w sklepach w składzie potrafią mieć mnóstwo niezdrowych dodatków.
Jeśli chcemy dbać o siebie, nauczmy się stosować naturalne przyprawy. O tym jakie to są i do czego najlepiej pasują informacje znajdziecie w poniższym artykule.
Anyż gwiazdkowy – inaczej zwany badianem. Przyprawa najbardziej popularna w kuchni azjatyckiej. Swoją nazwę zawdzięcza kształtowi owoców, które wyglądem przypominają gwiazdy. Wykorzystuje się ją w lecznictwie- świetnie łagodzi dolegliwości żołądkowe, działa rozkurczająco i wiatropędnie. Dlatego
warto stosować przy problemach z wzdęciami. Działa również moczopędnie, antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Jest pomocny podczas kaszlu- ułatwia odkrztuszanie. Stosowany tez jako afrodyzjak.
Do jakich dań pasuje w kuchni: mięso- głównie drób i wieprzowina, azjatyckie zupy typu ramen czy pho, dania z ziemniaków, dyni, ciasta typu piernik oraz nalewki.
Bazylia – przyprawa o korzennym smaku i zapachu, z lekką nutką słodkości. Używana w formie świeżych liści jak i ususzona. Ziele bogate jest w witaminy A, C i B5, wapń oraz magnez. Dobrze wpływa na trawienie- pomocna przy niestrawności. Pobudza produkcję soku żołądkowego. Działa antydepresyjnie. Znane jest również jej działanie przeciwzapalne. Łagodzi bóle zębów. Wydziela olejki, dlatego też stosuje się ją do relaksujących kąpieli.
Do jakich dań pasuje w kuchni: bazylia jest najpopularniejszą przyprawą we Włoszech, dlatego też sprawdzi się we wszelkich daniach z makaronu, pizzach, sałatkach, daniach z pomidorami, zapiekankach ziemniaczanych. Idealnie komponuje się z duszonymi warzywami. Jest podstawą pesto.
Chili – pod ogólną nazwą kryje się tu wiele odmian i rodzajów tej papryki. Różnią się intensywnością smaku, zapachem kształtem i kolorem. Poziom ostrości określany jest skalą Scoville’a. Mierzy ona zawartość kapsaicyny, czyli związku, który odpowiada za ostrość papryczek. Popularnymi papryczkami chili są jalapeño oraz piri-piri. Są naprawdę ostre. Jednak najczęściej spotykana, często oznaczana w sklepach po prostu jako chili jest Cayenne, suszona znana jako pieprz Cayenne.
Papryczki chili słyną ze swoich prozdrowotnych właściwości. Są bogate w witaminę C, A, B6, żelazo, potas, magnez i mangan. Zawarta w nich wspomniana wcześniej kapsaicyna przyspiesza spalanie tłuszczu. Dlatego jeśli jesteś na diecie odchudzającej warto wprowadzić chili do swoich potraw. Kapsaicyna działa również antykancerogennie. Pomaga w walce z wrzodami żołądka. Papryczki chili wspomagają też nasz układ odpornościowy, układ krążenia oraz zmniejszają poziom cholesterolu. Nie należy jednak przesadzać z ich stosowaniem, bowiem w nadmiarze mogą przyczynić się do powstania problemów z jelitami i żołądkiem.
Do jakich dań pasuje w kuchni: wszelkie dania kuchni meksykańskiej- chili con carne, tortille, buritto, sosy, leczo oraz mięsa.
Curry – mieszanka przypraw takich jak kurkuma, pieprz, chili, kmin rzymski, imbir, sól, kolendra i czarna gorczyca. Można spotkać też dodatek cynamonu, czosnku, goździków i gałki muszkatołowej.
W Europie mówiąc curry mamy najczęściej na myśli właśnie mieszkankę wyżej wymienionych przypraw. W zależności od proporcji składników możemy rozróżnić curry indyjskie żółte albo czerwone. Jednak w Azji, pod tą nazwą rozumiana jest forma przyrządzania dań- kremowy sos z mięsem i ryżem. Nazwa „curry” to również potoczna nazwa rośliny bergery koenigii, z których też otrzymywana jest przyprawa o wyjątkowym zapachu.
Główny jej składnik czyli kurkuma ma szereg prozdrowotnych właściwości, które opisaliśmy osobno, przy kurkumie.
Do jakich dań pasuje w kuchni: wszelkie dania kuchni indyjskiej, tajskiej, japońskiej i greckiej. Świetne pasuje do mięs, ryb, zup i potrawek.
Cynamon – aromatyczna korzenna przyprawa. Produkt, który otrzymuje się z wysuszonej kory cynamonowca. Głównie występuje w Azji, sprowadzany do Europy. Przeważnie można kupić go sproszkowanego albo w rulonikach kory cynamonowej. Działa przeciwwirusowo, antybakteryjnie. Świetnie poprawia trawienie, działa antyseptycznie i antygrzybiczo. Poprawia pamięć i koncentracje, obniża poziom złego cholesterolu i cukru we krwi. Wykorzystywany jest również w branży kosmetycznej i farmaceutycznej. Należy jednak pamiętać, aby nie przesadzić z jego stosowaniem. W nadmiarze może powodować problemy z wątrobą i nerkami. Zawiera on bowiem kumarynę, która ma właściwości toksyczne.
Do jakich dań pasuje w kuchni: desery, szczególnie te z jabłkami np. szarlotka, piernik, napoje, kawa, herbata, alkohole. Stosowany również do mięs i dań azjatyckich.
Czosnek – przyprawa pochodząca najprawdopodobniej z Azji Środkowej. Stał się niezwykle popularny w kuchniach całego świata- szczególnie polskiej oraz śródziemnomorskich. Jego intensywny i konkretny smak znany jest każdemu. Co ciekawe, po upieczeniu staje się słodkawy. Jego właściwości lecznicze są ogromne. Nazywany jest naturalnym antybiotykiem. Wykorzystywany w budowaniu odporności i podczas infekcji. Pobudza trawienie, wspomaga naturalną florę bakteryjną jelit.
Do jakich dań pasuje w kuchni: do wszystkiego- od zup, przez zapiekanki, makarony, dania z ryżu i kasz, po mięsa i dania jednogarnkowe typu bigos czy bogracz.
Czosnek niedźwiedzi – roślina porastająca dziko Europę oraz niektóre tereny Azji. Występuje również na górskich terenach w Polsce. Jest pod częściową ochroną- nie można zrywać dziko rosnącego. Na szczęście można go uprawiać lub kupić już ususzonego. Ma mocny charakterystyczny zapach. Podobnie jak większość przypraw, czosnek niedźwiedzi ma szereg pozytywnych działań dla naszego organizmu. Ma mocne działanie przeciwbakteryjne. Działa trochę jak antybiotyk, ale nie niszczy dobrej flory bakteryjnej jelit. Przez zawarte w swoich liściach kwasy fenolowe pomocny jest przy kaszlu- ułatwia odkrztuszanie. Usprawnia wszelkie procesy metaboliczne, działa przeciwwzdęciowo i żółciopędnie, przyspiesza trawienie. Ma również działanie antygrzybiczne. Warto dodać, że wpływa dobroczynnie na naszą skórę, włosy i paznokcie, dzięki zawartych w nim związkach siarki.
Do jakich dań pasuje w kuchni: wszelkie dania z mięs, również tych z baraniny i dziczyzny, ryby, pasztety, kiełbasy, sałatki, zupy i jako dodatek do twarogu.
Cząber – najbardziej popularnym gatunkiem jest cząber ogrodowy. Ma dość ostry smak, ale nie dominuje w potrawach. Pomaga w trawieniu, wzdęciach i niestrawności. Łagodzi biegunki i skutecznie zapobiega procesom fermentacji w jelitach. Działa moczopędnie. Jet dobrym antyseptykiem. Wykorzystywany również w kosmetyce.
Do jakich dań pasuje w kuchni: świetnie nadaje się do ciężkich dań z ziemniaków, fasoli, grochu i bobu. Pasuje również do sałatek, jajek, twarogu, gulaszu i mięs, szczególnie do drobiu. Wykorzystuje się go do przyprawiania salami.
Czubryca – powstaje na bazie suszu cząbru górskiego. Ma bardzo intensywny aromat, a w sklepach można kupić czubrycę bez dodatków jak i jako mieszankę z innymi przyprawami. Najpopularniejsze mieszanki to czubryca czerwona i zielona. Czubryca czerwona, prócz głównego składnika czyli cząbru górskiego, zawiera słodką i ostrą paprykę czerwoną, rozmaryn, czosnek, sól, czasami również cebulę, bazylię, suszone pomidory oraz tymianek. Czubryca zielona składa się również z cząbru górskiego ale z dodatkiem zielonej papryki, pietruszki, cebulki, soli, odrobiny cukru, koperku, tymianku, lubczyku oraz kozieradki. Jest mniej ostra niż czubryca czerwona, ale ma mocniejszy aromat.
Czubryca ma właściwości antygrzybiczne, antywirusowe, antybakteryjne. Pomaga w trawieniu. Preparaty na bazie czubrycy stosuje się podczas leczenia oparzeń i ukąszeń owadów.
Do jakich dań pasuje w kuchni: dania mięsne, na bazie roślin strączkowych, zupy. Czubryca czerwona idealnie pasuje do ryb i fasolki po bretońsku. Zielona z kolei do serów, potraw z ziemniaków. Niezmieszana czubryca (czyli sam suszony cząber górski) sprawdzi się dodatkowo jako dodatek do jaj, majonezu, twarogu, pizzy, bigosu czy gulaszu.
Warto stosować przyprawy w kuchni i otworzyć się na świat ich smaków i aromatów. Są zdrowe, a dzięki nim potrawy nabierają zupełnie nowego charakteru.
Kolejne przyprawy zostaną opisane już niedługo, w następnych artykułach.
