Czwarta część naszej serii poświęconej przyprawom w kuchni. Zachęcamy do eksperymentowania ze smakami. Porzućmy gotowe kostki rosołowe i gotowe mieszanki pełne soli.
W tym artykule znajdziesz litery: „L” do „P” – wcześniejsze litery możesz odnaleźć pod linkiem: https://www.projekt-sukces.pl/przyprawy-w-kuchni-abc/ oraz https://www.projekt-sukces.pl/przyprawy-w-kuchni-e-j/ oraz https://www.projekt-sukces.pl/przyprawy-w-kuchni-litera-k/
Liść laurowy – ususzone liście wawrzynu szlachetnego. Przyprawa służąca głównie do wzmacniania smaku potraw. Używane w kuchni liście są wcześniej poddawane procesowi suszenia. Ma dość ostry aromat i nieco gorzkawy smak. Jak większość przypraw, ma dobroczynny wpływ na nasze zdrowie. Reguluje procesy trawienne, pomaga przy migrenie, obniża poziom glukozy we krwi, a także działa przeciw wirusom, bakteriom i grzybom. Sprawdzi się podczas przeziębień i wyleczy kaca. Nadmiar jednak może szkodzić.
Do jakich dań pasuje w kuchni: zupy- przede wszystkim żurek, barszcz, kapuśniak, sosy, mięsa i pieczenie, gulasz, galarety, zalewy i pasztety.
Lubczyk – ziele wykorzystywane w kuchni zarówno świeże jak i ususzone. Ma ostry smak i wyrazisty aromat. Potrafi zdominować potrawę, dlatego nie należy z nim przesadzać. Korzystnie działa na układ pokarmowy, reguluje procesy trawienne, dlatego polecany jest jako dodatek do ciężkich dań. Podczas kaszlu ułatwi pozbycie się flegmy. Polepsza koncentrację i pozytywnie wpływa na kondycję. Jest uważany za mocny afrodyzjak, pobudzający libido. Niewskazany w ciąży oraz przy problemach z nerkami i zaburzeniami miesiączkowania.
Lubczyk jest składnikiem popularnej, ale niezdrowej, pełniej chemicznych dodatków przyprawy „Maggi”. Zrezygnuj z dodawania jej do swoich potraw, a użyj po prostu liście lubczyku.
Do jakich dań pasuje w kuchni: zupy takie jak rosół, pomidorowa, fasolowa, grochówka, flaki, mięsa, dania z soczewicy i roślin strączkowych, dania z kapusty, szpinaku, sałatki, sosy.
Majeranek – przyprawa blisko spokrewniona z oregano. Uzyskuje się go z liści lebiodki majeranek, które mają charakterystyczny, ziołowy aromat, w smaku są słodkawe, często porównywane do bazylii i tymianku. Zarówno roślina jak i pozyskiwany z niej olejek mają właściwości lecznicze. Liście wspomagają trawienie – działają rozkurczowo, poprawiają perystaltykę jelit, wspomagają leczenie biegunek. Jest również stosowany podczas przeziębień i bólów głowy. Warto dodawać go do potraw, ponieważ poprawia ich przyswajanie przez organizm i sprawia, że lepiej się trawią.
Do jakich dań pasuje w kuchni: dania ciężkostrawne, mięsa (świetny do kotletów mielonych), dania z kapusty- bigos, gulasz, zupy typu żurek, fasolowa, grochówka, dania z soczewicy, ryby, sałatki, kiełbasy.
Melisa – w kuchni stosujemy zarówno świeże jak i wysuszone liście melisy, które mają delikatny i cytrynowy smak i aromat. Melisa bardzo szybko traci swój smak i zapach, dlatego należy dodawać ją pod koniec gotowania. Doskonale orzeźwia potrawę. Jak większość ziół, również melisa ma działanie prozdrowotne. Znane jest przede wszystkim jej działanie uspokajające. Pomaga zwalczać bezsenność, wycisza i koi nerwy, niweluje zmęczenie. Warto pić sporządzony z niej napar. Wspomaga trawienie, pamięć i koncentrację. Sprawdzi się również przy bolesnym miesiączkowaniu. Wzmacnia serce i układ krążenia.
Do jakich dań pasuje w kuchni: napoje, sałatki, zupy, twarogi, mięso, ryby, jaja, marynaty.
Mięta – ze wszystkich gatunków mięty, najbardziej popularna jest mięta pieprzowa. Ma orzeźwiający, charakterystyczny, mentolowy chyba znany każdemu smak i zapach. Na rynku można spotkać w formie świeżej i suszonej. Właściwości lecznicze mięty są ogromne. To najpopularniejsze zioło wykorzystywane do walki z niedomagającym układem trawiennym. Używana również podczas infekcji układu oddechowego, bólu ucha, czy zatok. Zmniejsza uporczywość choroby lokomocyjnej. Wspiera układ immunologiczny.
Do jakich dań pasuje w kuchni: świeże liście mięty idealnie sprawdzą się jako dodatek do deserów, lodów, napojów i owoców. Pasuje również do mięs, ryb, twarogów, jaj, sałatek i chłodników.
Oregano – potoczna nazwa zioła lebiodki pospolitej. Nazywana „dzikim majerankiem”. Ma silny, intensywny zapach i lekko gorzki smak. W nadmiernej ilości może dawać uczucie odrętwienia języka. Na rynku dostępne są świeże liście oraz suszone. Przyprawa doskonale wpływa na trawienie, wspomaga leczenie przeziębienia i infekcji układu moczowego. Ma działanie antybakteryjne i antywirusowe. Zawiera witaminy A, C, E, K, cynk, potas, błonnik oraz bogaty w liczne kwasy olejek.
Do jakich dań pasuje w kuchni: najważniejsze zioło w daniach kuchni włoskiej – świetnie pasuje do pizzy i makaronów. Sprawdzi się w daniach kuchni greckiej np. do moussaki. Idealny do mięs, sałatek i sosów sałatkowych, zup, dań warzywnych.
Papryka – przyprawę uzyskuje się z dojrzałych owoców papryki rocznej .Wykorzystywane są zarówno owoce dojrzałe (w różnych kolorach pomarańczy i czerwieni), jak i niedojrzałe – zielone. Zależnie od tego, jak dużo nasion i ścianek wewnętrznych strąka zostanie dodanych do produktu końcowego, otrzymuje się łagodniejsze lub ostrzejsze odmiany czerwonego proszku. Papryka potrafi być ostra i słodka jednocześnie. Jest bardzo aromatyczna, a daniom nadaje pięknego czerwonego koloru. Na rynku dostępna w formie przyprawy jest również papryka wędzona. Papryka zawiera dużo witaminy C, ale pod wpływem temperatury następuje jej eliminacja, dlatego też, proszek, którego używamy w kuchni nie dostarczy nam witaminy C do organizmu. Ma za to duże ilości beta-karotenu i kapsaicyny (im ostrzejsza, tym więcej). Kapsaicyna wspiera układ trawienny i odpornościowy.
Do jakich dań pasuje w kuchni: dania kuchni węgierskiej (np. gulasz, leczo), meksykańskiej (np. burrito czy tortille) czy hiszpańskiej. Idealna do drobiu, bigosu, sałatek, jaj, sosów, twarogów, zapiekanek czy dań z ziemniaków i pomidorów.
Pieprz – najpopularniejsza przyprawa na świecie. W dawnych czasach był tak cenny, że służył jako środek wymiany, zamiast pieniędzy. Pieprz to owoc rośliny z rodzaju pieprzowatych. Za ostry, charakterystyczny smak pieprzu odpowiada piperyna. Na rynku możemy spotkać:
- Pieprz czarny – są to suszone i niedojrzałe jagody. Ziarenka są pomarszczone i kuliste. Mają około 0.5 cm średnicy. Najlepszymi gatunkami, ze względu na wielkość i dojrzałość są Malabar i Tellicherry. Pieprz czarny jest najmocniejszy w smaku.
- Pieprz biały – rośnie na tym samym krzewie co pieprz czarny i zielony, ale na winorośli dojrzewa pełniej. Owoce po zebraniu moczy się w wodzie, a następnie usuwa zewnętrzną skorupę. Kolejnym etapem jest suszenie aż do uzyskania biało-żółtego koloru. Pieprz biały jest intensywniejszy niż czarny, ale ma delikatniejszy smak.
- Pieprz zielony – zbierany zanim ziarna dojrzeją. Ziarna nie są suszone na słońcu, ale poddane zabiegowi suszenia poprzez działanie niskich temperatur. Robi się to po to, aby ziarna zachowały swój jasnozielony kolor i lekko pikantny smak. Zielony pieprz jest również na świeżo konserwowany w roztworze soli, w celu zachowania jego właściwości. Wysuszone ziarna pieprzu zielonego można odświeżyć przez zamoczenie w roztworze soli lub ciepłej wodzie. Tak samo dzieje się, gdy dodamy go do bulionu, czy winnego sosu. Jest najbardziej łagodną odmianą pieprzu. Nie traci jednak na wyrazistości.
- Pieprz czerwony – zwany również różowym, którego ziarna nie są winne, pochodzi z wyspy Reunion, we Francji. Ziarna pokryte są łamliwą różową skórką otaczającą twarde, małe, nieregularne ziarno. Jest słodko-gorzki i zdecydowanie łagodniejszy od czarnego.
- Pieprz cytrynowy – mieszanka pieprzu czarnego lub białego z kwaskiem cytrynowym lub skórką cytrynową. Czasami dodaję się też kurkumę.
Wszystkie odmiany pieprzu można kupić zarówno w formie ziarenek jak i zmielone. Niektóre też w formie zalew. Najlepiej smakuje świeżo zmielony. Do gorących potraw należy dodać go pod koniec gotowania, dla zachowania aromatu. Należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, daleko od światła słonecznego. Pieprz poprawia trawienie. Zwiększa wydzielenia soków trawiennych w całym przewodzie pokarmowym. Przyspiesza spalanie tłuszczu, pobudza metabolizm. Jest silnym antyoksydantem, działa przeciwbakteryjnie. Wykazuje działanie antyrakowe i antydepresyjne. Wspomaga pozbywanie się z organizmu toksyn.
Do jakich dań pasuje w kuchni: pieprz jest używany dosłownie do wszystkich potraw- od mięs, ryb, przez dania warzywne, jajeczne, twarogi, sosy, aż do deserów (tutaj szczególnie sprawdzi się pieprz zielony).
Pietruszka – aromatyczna przyprawa, która ożywia smak i wygląd dania. Wydziela przyjemny , świeży zapach. Lekko ostra. W kuchni używamy nać rośliny w formie świeżej albo suszonej. Zawiera żelazo, magnez oraz inne sole mineralne, kwas foliowy, beta-karoten, witaminy A, B, C, E i K . Doskonale poprawia wzrok i działa wzmacniająco na organizm. Poprawia metabolizm, łagodzi nerwobóle. Przynosi ulgę przy kamicy nerkowej.
Do jakich dań pasuje w kuchni: mięsa, ryby, zupy, sałatki, dania z jaj, sosy. Neutralizuje zapach czosnku oraz ryb, dlatego warto ją używać do dań z tymi składnikami.
Warto stosować przyprawy w kuchni i otworzyć się na świat ich smaków i aromatów. Są zdrowe, a dzięki nim potrawy nabierają zupełnie nowego charakteru.
Kolejne przyprawy zostaną opisane już niedługo, w następnych artykułach.